Halk kültürümüz ve Afyonkarahisar'la birlikte anılan Prof. Dr. İrfan Ünver Nasrattınoğlu 80. yaşını tamamladı. Afyonkarahisar Halk Kültürüne ilişkin çok sayıda kitap, makale ve bildirileriyle tanıdığımız Nasrattınoğlu, hayatının tepe noktasında kendisi anlatan biyografik ve anı türü bir kitapla bizlerin huzuruna çıkıyor.Kitabın bir bölümünde köklerinin geldiği sülalesi, ailesi ve çevresini anlatan Nasrattınoğlu hayatını şekillendiren çocukluk ve gençliğini de kaleme alarak 1930-1940'lı yıllarda Afyonkarahisar yaşamına dair ipuçları veriyor. Henüz 15 yaşında iken babasını kaybederek yetim kalan Nasrattınoğlu'nun havacılığa olan merakı, askerlik, gazetecilik, kooperatifçilik, yazarlık, folklorculuğu, yaptığı yurt dışı seyahatleri, yurt dışında bulunan Türklerle temasları ve hayatı kitapta özetleniyor. Askerlik mesleği nedeniyle uzun yıllar Afyonkarahisar'dan ayrı kalan Nasrattınoğlu folklor ve yazarlık ağır basınca emeklilik sonrası yerleştiği Ankara'da bir anda kendini gazeteciliğin içinde bulur. Ortak çizgisini merhum Musa Seyirci ile yaptığı söyleşide; Önce memleket ve millet sevgisi... Bu söz gelişi bir sevgi değil; giderek artan, ulusumun yüceliğini her gün biraz daha anlayıp, tutkuya dönüşen bir sevgi bu... Ayrıca doğup büyüdüğüm Afyonkarahisar topraklarına olan tutkum... Yazdığım her şeyde bu içten tutkular vardır. diyen Nasrattınoğlu yıllarca dur durak bilmeden arı gibi çalıştı. Kendi deyimiyle içten tutkularının peşinden koşarak gitti. Türk Halk Kültürü deyince aklımıza gelen ulu çınarlardan Prof. Dr. Saim Sakaoğlu, Prof. Dr. İrfan Ünver Nasrattınoğlu için; Ya kitapları? Acaba 100 sayısını ne kadar geride bıraktı? Belki bu yazımızın yer alacağı armağan kitabında onun kitaplarının eksiksiz bir listesi yer alır da biz de rahatlarız. Ama ben kendimce seçtiğim beş kitabını belirlemeden geçemeyeceğim. Bence Nasrattınoğlu demek Afyonkarahisar demektir. Dikkat edilirse bu kitapların hepsi Afyonkarahisar üzerinedir. İşte o beşibiryerdeler: Afyonkarahisarlı Şairler-Yazarlar-Hattatlar (1971), Afyonkarahisar Efsaneleri (1973), Anamın Afyonkarahisar Yemekleri (1974), Afyonkarahisar Folklorundan Damlalar-I (1976), Afyonkarahisar Ağzı (1986) diyerek Nasrattınoğlu'nun hakkını teslim ediyor.
Gazeteci Nezih Demirtepe ile yaptığı söyleşide folklora olan merakını; Folklor benim hayat tarzım. Ben Afyonkarahisarlıyım. Geleneklerine son derece bağlı bir aileden geliyorum. Anam da babam da doğduğum kentin tanınmış sülalelerine mensupturlar. Beni de kendileri gibi, milli ve dini kurallarla yetiştirdiler. Belki bilmezsin. Küçük yaşlarda Kur'an kurslarına giderdim. Namaz surelerini ezbere bilirim. Henüz hoparlörün minareye monte edilmediği dönemlerde, minareye çıkar ezan okurdum. Kış geceleri de masallar ve halk hikâyelerimizi dikkatle dinler ve ezberlerdim. Çevremdeki yaşlı insanlardan derlemeler yaparken, yayımlanan yazıları yutarcasına okurdum... Diyarbakır'da bulunduğum yıllarda, Şevket Beysanoğlu'nun eserleriyle tanıştım. Onun Diyarbakır için yaptıklarını, ben de Afyonkarahisar için yapmaya başladım... Ankara'ya geldiğimde Osman Attila'yı ve Nail Tan'ı tanıdım. O vakit başkanlığını, aynı zamanda kurucu üye olan, Prof. Dr. Orhan Acıpayamlı'nın yaptığı Folklor Araştırmaları Kurumu'na üye oldum. O günlerde Kurumu Hikmet Dizdaroğlu, Cahit Öztelli, Ali Rıza Önder, Süleyman Arısoy vb. gibi halkbilim sahasının dev isimleri yönetiyordu... Hür Anadolu gazetesinde Folklor Sayfası düzenlemeye başladım. 1976'da Folklor Araştırmaları Kurumu yönetim kuruluna seçildim. Bir-iki yıl sonra da kurumun Genel Sekreteri oldum. 1981 yılından bu yana da Kurumun Genel Başkanlığını yürütüyorum.ifadeleriyle anlatan Nasrattınoğlu geleneklere bağlı olarak yaşamasının kendisini folklora ve Afyonkarahisar'a âşık biri haline getirdiğini söylüyor.
Nasrattınoğlu İşte Hayatım olarak isimlendirdiği kitabında kendisini bütün yönleriyle ele alıyor. Kitabı incelediğimde benim şahsen dikkatimi çeken hususları alıntı yaptım. Bu alıntılarda Prof. Dr. İrfan Ünver Nasrattınoğlu'nun yaşam felsefesini görüyoruz. 80 yaşına rağmen basılmayı bekleyen birçok eserin hazırlığından bahseden Nasrattınoğlu dur durak bilmeden Afyonkarahisar ve halk kültürümüz için yazmaya, üretmeye devam ediyor.
Ben kendisine İhtiyar Delikanlı diyorum. Tanıştığımız andan itibaren üretkenliğini, Afyonkarahisar sevdasını görüp, kendisini Afyonkarahisar'ın abide şahsiyetlerinden biri olarak kabul ediyorum. Çünkü Nasrattınoğlu bunu geçmişte yaptıklarıyla çoktan hak etti bile.
Elimizdeki kitap Araştırmacı-Yazar Prof. Dr. İrfan Ünver Nasrattınoğlu'nun akademik olduğu kadar çocukluk ve gençlik yıllarını ortaya koyması açısından da bir anı kitabı özelliğini taşıyor. 70 yıl geriden Nasrattınoğlu'nun çocukluk yılları, o günlerin eğitim ve öğretimi, gelenek ve göreneklerimiz, yoksulluk ve yoksunluk, vatan, millet, ordu, milliyetçilik, mukaddesatçılık erdemlerinin çocukların şekillenmesinde ne kadar değerli olduğunu ortaya koyuyor.
Afyonkarahisar Belediye Başkanı olarak halk kültürüne yaptığı katkılardan dolayı Prof. Dr. İrfan Ünver Nasrattınoğlu'na minnettarım. Folklorun diğer adıyla halk biliminin gelecek kuşaklara aktarılmasının ne kadar önemli olduğunu hepimiz biliyoruz. Geçmişini ve değerlerini tanımayan nesillerimiz eksiklik içinde olacaktır. Prof. Dr. İrfan Ünver Nasrattınoğlu'nun Genel Başkanı olduğu Halk Kültürü Araştırmaları Kurumu önemli bir görevi yerine getiriyor. Bu değerli çaba her türlü takdirin üzerindedir. Belki de kitabımız bu değerli çabayı anlatıyor.
Kitabımızın tasarım aşamasından sizlere ulaşana kadar emeği olan değerli çalışma arkadaşlarım; Kültür ve Sosyal İşler Müdürü E. Emel Sarlık, YÜNTAŞ Genel Müdürü Mehmet Sarlık, Grafiker Ramazan Gölcük ile Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü çalışanlarımıza teşekkür ediyorum.
Afyonkarahisar sevgisiyle yoğrulan hemşehrimiz; Araştırmacı, Yazar, Folklorcu, Seyyah ve Halk Kültürü Araştırmaları Kurumu Genel Başkanı Prof. Dr. İrfan Ünver Nasrattınoğlu'nun hayat hikâyesi İşte Hayatım kitabını sizlere hediye ediyorum.
Burhanettin ÇOBAN
Afyonkarahisar Belediye Başkanı