BAYINDIRLIK VE İMAR KOMİSYON RAPORU
SIRA NO :17
TARİH : 15.03.2023
Belediye Meclisinin 15.03.2023 tarih ve 130 sayılı kararı ile komisyonumuza havale edilen, Deprem kuşağında yer alan ülkemizde; 06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş ili Pazarcık merkezli 7,7 büyüklüğünde ve Elbistan Merkezli 7,6 büyüklüğünde meydana gelen depremde binlerce yapı yıkılarak ya da ağır hasar alarak can ve mal kayıplarına neden olmuştur.
İlimiz Merkez de yapılan uygulamalarda 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili yönetmelikleri, Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği ve ilgili şartnameleri dikkate alınarak ilgili ruhsat eki proje incelemeleri yapılmaktadır. Ancak olası bir afet durumunda can ve mal kaybının önlenmesi amacıyla ilimiz merkez ilçesinde de bazı önlem ve tedbirler alınması zorunluluğu hasıl olmuştur. Bu bağlamda Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği 69. Maddesinde 2. Fıkrasında “Bu Yönetmeliğin birinci, ikinci, altıncı, yedinci, sekizinci, dokuzuncu bölümleri, geçici maddeleri ile 19 uncu ve 20 nci maddelerinde yer alan hükümler, planlarla ve ilgili idarelerce çıkarılacak yönetmeliklerle değiştirilemez ve planlarda bu hükümlere aykırı olarak getirilecek hükümler uygulanamaz. Ancak ihtiyaç duyulması halinde, bu Yönetmeliğin değiştirilemeyen hükümlere aykırı olmamak kaydı ile idarelerin imar yönetmeliklerine eklenecek yöreye özgü ilave tanımlar bu kapsamda değerlendirilmez.” hükmünce gerekli görülmesi halinde ilgili idareler yapılacak uygulamalarda değişiklikler yapabilmektedir. Yukarıda açıklanan gerekçelerden dolayı ilimiz merkezde yapılacak projelerde dikkat edilmesi gereken hususlar konusunda Belediye Meclisinde görüşülerek karar alınması isteği incelendi.
Komisyonumuz; yukarıda açıklanan gerekçelerden dolayı ilimiz merkezde yapılacak projelerde dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıda listelenmiştir.
1. İmar planlarımızda TAKS/KAKS verilen alanlarda emsal üzerinden değerlendirme yapılmasının 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili yönetmeliklerine göre talep edilmesi halinde ada bazında imar plan tadilatı yapılarak desteklenmesi,
2. İmar planlarımızda asma katlı işyeri yapılması zorunlu bölgelerde, asma katın yapılmasının zorunlu tutulması, projeler üzerinde ilgili yönetmelikler göz önünde bulundurularak KAKS/EMSAL hesabının bu doğrultuda yapılması, asma katın 3194 sayılı İmar kanunu ve ilgili yönetmeliklerine uygun şekilde yapılabilecek maksimum alanın tamamının, konsol çıkma yapılmaksızın, inşa edilmesinin sağlanması,
3. Yumuşak kat düzensizliğinden kaynaklı ağır hasarların önüne geçilmesi adına kolon-kiriş çerçeve sistemi dışında kalan konsol çıkmaların açıklıklarının 1,5 m ile sınırlandırılması, (mesnetten sonraki açıklık)
4. İlimizde yapılacak olan Bodrum+4 katlı yapılarda; taşıyıcı sisteme dahil perde oluşturulmasının ve söz konusu perdelerin x ve y yönünde, binanın en dış akslarından başlanarak bina cephelerine paralel olacak düzenli bir şekilde dağılımının sağlanmasının, zemin katı işyeri olan binalarda oluşturulacak perde oranının min 0,01 olmasının sağlanması,
5. Burulmanın önlenmesi adına; ağırlık merkezi ile rijitlik merkezinin çakışması, çakıştırılamaması durumunda ise mümkün mertebede birbirine yakın olmasının sağlanması,
6. Bodrum kat etrafının panel perde yapılarak rijit tanımlanan bir yapı tasarımı oluşturulması ile bodrum katın olası bir zemin hareketinde zeminle birlikte hareket etmesinin sağlanması ve üst yapı tasarımını statik olarak rahatlatılması,
7. Bodrum katlarda kolon sıfırından oluşturulan bant pencereler; bitişiğinde bulunduğu kolonlarda olası bir deprem hareketi altından kısa kolon oluşumuna dolayısıyla bu bölgelerden kolonların hasar almasına sebep olduğundan; bant pencerelerin kolon sıfırından yapılmaması,
8. Çiroz imalatlarında sıkıntılar yaşanması sebebiyle, olası bir deprem yükü altında kolonlardaki filiz donatılarının açılmasının engellenmesi amacıyla, kolonlarda çiroz uygulamasından ziyade mümkün mertebede çift etriye uygulanmasının zorunlu tutulması,
9. EMSAL alanı kalması durumunda çatı katında dubleks yapılar düzenlenmesi muhtemel bağımsız bölüm piyeslerinde yapılacak çatılarda kolon-kiriş taşıyıcı çerçeve sisteminin çatı katında da oluşturulması ve taşıyıcı sistem bütünlüğünün sağlanması,
10. Binalar için açıklanmış ve güncel yönetmeliklerde geçen don derinliği haritasının ve gerekli tedbirlerin bulunmaması sebebiyle bu ölçü tamamen kullanıcının ve proje müellifinin insiyatifine bırakıldığı tespit edildiğinden, yapıların temellerinde en azından Karayolları Genel Müdürlüğü Teknik Şartnamesinde (2006) yer alan don penetrasyon derinliğinin sağlanması adına temel üst kotunun min -0,80 m’ de yapılmasının sağlanması ve sözü geçen şartnamede yapılacak düzenlemelerin de uygulanmasının sağlanması,
11. Ayrıca ilimizdeki yapılarda düzenli ve geniş alana oturan taban alanının olmaması sebebiyle bodrum katlı yapı tasarımının deprem etkisi altında devrilme riskine karşı avantaj sağlayacağı ve binaların, genel mühendislik kabulleri çerçevesince bina kat sayısının en az 6 da 1 oranında gömülmesi gerektiği,
Belediyemiz mücavir alan sınırlarında bulunan tüm binalarda gerek mimari gerekse depremsel etkilerden dolayı yapılması gereken müştemilatların (ısınma ihtiyacının karşılanması için gerekli olan teshin merkezi, kömürlük gibi depolama alanları; otopark yönetmeliğince yapılması gerekli olan otopark alanları vb.) öncelikle bodrum katlarda sağlanması gerektiği düşünülmektedir.
6 Şubat Kahramanmaraş depremi ile yeraltı su seviyesini yüksek olduğu alüvyon zeminlerde inşaa edilen yapıların deprem etkisi altında bina-zemin ilişkilerinin daha da zayıf etki gösterdiği görülmüştür.
(Z+A+1+2+3), (Z+1+2+3) kat ve üzeri binalarda ilave olarak 1 Bodrum kat yapılmasının sağlanması, yeraltı su seviyesinin yüksek olduğu alüvyonlu zeminlerde uygulanacak (B+Z+A+1+2+3), (B+Z+1+2+3) kat ve üzeri binalarda temel altında zeminden kaynaklı sıvılaşma probleminin giderilmesi için; parselin konumu ve zeminin fiziksel özelliğine uygun olan zemin iyileştirmesi yöntemlerinden (taş kolon, dip mix, jet grout, donatılı ve ya donatısız kazık) herhangi birinin yapılmasının sağlanmasının, doğru olacağı düşünülmektedir
Durum Meclisimize arz olunur.